Micro không chỉ có thu và phát – đằng sau là cả một hệ sinh thái thuật ngữ khiến nhiều người dễ bị ngợp, đặc biệt với những ai mới làm âm thanh, dựng sân khấu, hay thu âm tại nhà.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu cặn kẽ các thuật ngữ chuyên ngành thường gặp trong micro – từ độ nhạy, định hướng, đến phantom power, preamp, SNR… để chọn đúng thiết bị và dùng hiệu quả nhất trong thực tế tại Việt Nam.
1. Các Thuật Ngữ Cốt Lõi Trong Micro Mà Ai Làm Âm Thanh Cũng Gặp
Sensitivity – Độ Nhạy Của Micro
- Thể hiện khả năng thu tín hiệu nhỏ.
- Đơn vị thường là dBV/Pa hoặc mV/Pa.
- Micro độ nhạy cao (condenser) bắt chi tiết rất tốt nhưng dễ hú; micro độ nhạy thấp (dynamic) thì bền, phù hợp sân khấu.
Khi nào quan trọng? Khi bạn thu giọng nhẹ hoặc dùng cho môi trường ít ồn – độ nhạy cao sẽ có lợi.
Maximum SPL – Mức Âm Lớn Nhất Micro Chịu Được
- SPL = Sound Pressure Level.
- Đơn vị: dB SPL.
Ví dụ: 135 dB SPL nghĩa là micro chịu được tiếng lớn (như trống kick, ampli guitar) mà không méo tiếng.
Cần để ý SPL nếu dùng thu âm nhạc cụ mạnh, sân khấu rock, trống live.
Impedance – Trở Kháng
- Đơn vị: Ohm (Ω).
- Micro trở kháng thấp (dưới 600Ω) dễ kết nối với các thiết bị chuyên nghiệp.
- Trở kháng cao thì dễ nhiễu, kén thiết bị kết nối.
Khi dùng dây dài hoặc đi qua thiết bị nhiều tầng, nên chọn micro balanced trở kháng thấp để chống suy hao tín hiệu.
SNR – Signal to Noise Ratio (Tỷ Số Tín Hiệu/Nhiễu)
- Càng cao càng tốt, nghĩa là tín hiệu sạch hơn.
Ví dụ: 80dB SNR nghĩa là tín hiệu chính lớn hơn nhiễu nền 80dB.
Quan trọng trong phòng thu, nơi cần âm thanh rõ, ít ồn.
2. Thuật Ngữ Về Định Hướng Thu (Polar Pattern)
Cardioid
- Thu âm phía trước, loại bỏ phía sau – dùng phổ biến nhất.
- Phù hợp với hát live, diễn giả.
Omnidirectional
- Thu âm từ mọi phía – dùng cho phỏng vấn nhóm, không gian mở.
Supercardioid / Hypercardioid
- Thu hẹp hơn Cardioid, chống hú tốt hơn.
- Dùng trong sân khấu hoặc nơi có nhiều âm phản hồi.
Figure-8 (Bidirectional)
- Thu âm trước – sau, bỏ qua hai bên.
- Phù hợp thu 2 người đối diện nhau.
Shotgun
- Thu cực xa, định hướng siêu hẹp.
- Dùng quay phim, phóng sự, sân khấu lớn.
3. Các Thuật Ngữ Về Kết Nối Và Nguồn Cấp Cho Micro
Phantom Power
- Nguồn điện ảo 48V cấp qua cổng XLR.
- Bắt buộc cho micro condenser hoạt động.
Gợi ý sản phẩm tiêu biểu: Audio-Technica AT2020 – Lựa chọn phổ thông trong các home studio, âm thanh chi tiết.
Balanced vs Unbalanced
- Balanced (cân bằng): dùng cáp XLR, TRS – chống nhiễu tốt.
- Unbalanced (không cân bằng): dùng cáp TS, RCA – dễ nhiễu, không dùng cho dây dài.
Tìm hiểu: Các Loại Dây Âm Thanh, Chuẩn Kết Nối Và Thuật Ngữ Cần Biết
4. Thiết Bị Và Khái Niệm Kèm Theo Micro
Thuật ngữ | Ý nghĩa & ứng dụng |
---|---|
Preamp | Bộ tiền khuếch đại, đẩy tín hiệu micro lên mức usable |
Audio Interface | Chuyển tín hiệu analog → digital, kết nối micro với máy tính |
DAW | Phần mềm xử lý âm thanh số (Logic Pro, Cubase…) |
EQ | Cân chỉnh tần số âm thanh (bass – mid – treble) |
Compressor | Giảm chênh lệch âm lớn/nhỏ, làm giọng đều hơn |
Pad Switch | Giảm độ nhạy đầu vào (thường -10dB) để không bị vỡ tiếng |
Low Cut / High Pass | Cắt tần số thấp (dưới 80Hz), loại bỏ tiếng ồn/rung |
5. Tần Số Và Nhiễu – Những Điều Không Nên Bỏ Qua
Wireless Frequency Band
- Băng tần micro không dây: UHF, VHF, 2.4GHz, 5.8GHz.
- Tại Việt Nam, UHF là lựa chọn phổ biến, ổn định sóng hơn 2.4GHz.
Interference
- Nhiễu điện từ hoặc trùng sóng khi micro không dây hoạt động gần wifi, bluetooth, loa kéo…
Latency
- Độ trễ tín hiệu khi qua thiết bị số (gặp nhiều ở micro USB giá rẻ).
- Quan trọng khi livestream, thu âm có monitoring tai nghe.
6. Các Thuật Ngữ Micro Mới Nổi (Xu Hướng Công Nghệ)
Công nghệ mới | Ứng dụng tại Việt Nam |
---|---|
MEMS + AI | Micro siêu nhỏ, nhận diện giọng nói, lọc ồn thông minh – dùng cho smart home, IoT |
Micro Array | Dàn micro đa hướng, định vị âm – dùng trong hội nghị trực tuyến |
Bluetooth Micro | Dùng cho ghi âm ngoài trời, podcast nhanh gọn |
Livestream Mic USB/XLR | Tích hợp sẵn hiệu ứng, EQ, reverb – phù hợp streamer, podcast |
Biết thuật ngữ nhưng không hiểu ứng dụng: dễ chọn sai micro
Biết SNR, SPL, EQ là gì… chưa đủ. Nếu không hiểu nên dùng micro nào cho sân khấu đông người, hoặc chọn sai loại định hướng khi thu podcast, bạn vẫn có thể mất tiền mà kết quả âm thanh không như mong muốn.
Thuật ngữ là nền tảng, nhưng ứng dụng thực tế mới là mấu chốt.